‘Discussie Servische lithiumvoorraad toont pijnlijke houding EU’
Discussie om de exploitatie van een grote lithiummijn in Servië laat de dubbele positie van de Europese Unie in het energiedebat zien. De EU wil voor de toelevering van Lithium graag onafhankelijk zijn van China en dus investeert het in de banden met Servië. De Servische bevolking is erg kritisch op de komst van de mijn, zegt energieonderzoeker Remco de Boer. ‘Mensen zijn boos op de EU en er is veel verzet tegen de komst van de mijn.’
In 2003 vond de Brits-Australische mijnbouwgroep Rio Tinto een grote hoeveelheid lithium in de Servische bodem. Het project werd in de eerste instantie verboden door de regering, maar na een lang administratief proces staat het licht nu op groen. Doorslaggevend leek het bezoek van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en een zware EU-delegatie afgelopen zomer, zij tekenden een intentieverklaring met de Servische regering.
Serviërs zitten niet te wachten op de werkzaamheden, zegt De Boer. Tijdens het bezoek van Scholz en de EU-diplomaten gingen tienduizend mensen de straat op uit protest tegen de komst van de mijn. Over de komst van de mijn is veel desinformatie in omloop. 'Voor- en tegenstanders menen dat er sprake is van buitenlandse inmenging, ook denken mensen dat er sprake is van een deal tussen Servië en de EU maar die is er niet.
Voor de EU is het Servische lithium erg belangrijk, Louise van Schaik, hoofd EU & Global Affairs van Instituut Clingendael. In de meeste lithiumketens is een grote hoeveelheid in handen van China, door oplopende spanning tussen de EU en China staat de toelevering van lithium onder druk. 'Als er een handelsoorlog ontstaat kan China ervoor kiezen de toelevering van lithium af te snijden.'
De Servische mijn kan voorzien in 90 procent van de Europese behoefte aan Lithium, zegt Van Schaik. Lithium bevind zich binnen de EU ook in Extremadura, Karinthië, Zuidwest Duitsland in de bodem. Daar maakt wetgeving het lastig om nieuwe mijnen te openen. Een net geopende mijn in Finland beslaat maar een derde van de grootte van de Servische voorraad, zegt De Boer. 'Het kost heel veel tijd om een mijn te openen.'
Daarnaast heeft de winning van lithium een grote impact of het lokale milieu, in Tsjechië blijft een grote voorraad onder de bodem omdat het de klimaatdoelen van het land in de weg zou staan. Volgens De Boer zorgt de dubbelzinnigheid van de intentieverklaring voor veel argwaan bij de lokale bevolking. 'Mensen vragen zich af waarom de EU bij Servië aanklopt om lithium te halen terwijl er in Europa ook veel in de grond ligt.'
Achter de kwestie over de lithiummijnbouw gaat voor Servië een geopolitiek vraagstuk schuil. Het land is in gesprek met de EU over toelating maar het land heeft ook nauwe banden met China en Rusland. Volgens Van Schaik is het voor de EU belangrijk om afspraken met Servië te maken op een Europese manier. 'De Servische bevolking moet meeprofiteren van de opbrengst van de lithiumwinning.'
Servië moet voorkomen dat ze last krijgen van de 'grondstoffenvloek', zegt Van Schaik. In veel landen waar de economie opbloeit door de extractie van grondstoffen, verdwijnt deze opbrengst in handen van de elite. Volgens haar kan Servië een voorbeeld nemen aan Noorwegen. 'Daar wordt al het oliegeld geïnvesteerd in een staatsfonds.' Ook zou het voor het land goed zijn om delen van de verwerkingsindustrie.
‘Discussie Servische lithiumvoorraad toont pijnlijke houding EU’
Discussie om de exploitatie van een grote lithiummijn in Servië laat de dubbele positie van de Europese Unie in het energiedebat zien. De EU wil voor de toelevering van Lithium graag onafhankelijk zijn van China en dus investeert het in de banden met Servië. De Servische bevolking is erg kritisch op de komst van de mijn, zegt energieonderzoeker Remco de Boer. ‘Mensen zijn boos op de EU en er is veel verzet tegen de komst van de mijn.’
In 2003 vond de Brits-Australische mijnbouwgroep Rio Tinto een grote hoeveelheid lithium in de Servische bodem. Het project werd in de eerste instantie verboden door de regering, maar na een lang administratief proces staat het licht nu op groen. Doorslaggevend leek het bezoek van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz en een zware EU-delegatie afgelopen zomer, zij tekenden een intentieverklaring met de Servische regering.
Serviërs zitten niet te wachten op de werkzaamheden, zegt De Boer. Tijdens het bezoek van Scholz en de EU-diplomaten gingen tienduizend mensen de straat op uit protest tegen de komst van de mijn. Over de komst van de mijn is veel desinformatie in omloop. 'Voor- en tegenstanders menen dat er sprake is van buitenlandse inmenging, ook denken mensen dat er sprake is van een deal tussen Servië en de EU maar die is er niet.
Voor de EU is het Servische lithium erg belangrijk, Louise van Schaik, hoofd EU & Global Affairs van Instituut Clingendael. In de meeste lithiumketens is een grote hoeveelheid in handen van China, door oplopende spanning tussen de EU en China staat de toelevering van lithium onder druk. 'Als er een handelsoorlog ontstaat kan China ervoor kiezen de toelevering van lithium af te snijden.'
De Servische mijn kan voorzien in 90 procent van de Europese behoefte aan Lithium, zegt Van Schaik. Lithium bevind zich binnen de EU ook in Extremadura, Karinthië, Zuidwest Duitsland in de bodem. Daar maakt wetgeving het lastig om nieuwe mijnen te openen. Een net geopende mijn in Finland beslaat maar een derde van de grootte van de Servische voorraad, zegt De Boer. 'Het kost heel veel tijd om een mijn te openen.'
Daarnaast heeft de winning van lithium een grote impact of het lokale milieu, in Tsjechië blijft een grote voorraad onder de bodem omdat het de klimaatdoelen van het land in de weg zou staan. Volgens De Boer zorgt de dubbelzinnigheid van de intentieverklaring voor veel argwaan bij de lokale bevolking. 'Mensen vragen zich af waarom de EU bij Servië aanklopt om lithium te halen terwijl er in Europa ook veel in de grond ligt.'
Achter de kwestie over de lithiummijnbouw gaat voor Servië een geopolitiek vraagstuk schuil. Het land is in gesprek met de EU over toelating maar het land heeft ook nauwe banden met China en Rusland. Volgens Van Schaik is het voor de EU belangrijk om afspraken met Servië te maken op een Europese manier. 'De Servische bevolking moet meeprofiteren van de opbrengst van de lithiumwinning.'
Servië moet voorkomen dat ze last krijgen van de 'grondstoffenvloek', zegt Van Schaik. In veel landen waar de economie opbloeit door de extractie van grondstoffen, verdwijnt deze opbrengst in handen van de elite. Volgens haar kan Servië een voorbeeld nemen aan Noorwegen. 'Daar wordt al het oliegeld geïnvesteerd in een staatsfonds.' Ook zou het voor het land goed zijn om delen van de verwerkingsindustrie.
English
Dutch
